วัดธาตุ  ชาวบ้านมักนิยมเรียกว่า  วัดธาตุเมืองเก่า บ้าง  วัดธาตุนครเดิม  บ้าง  โดย<?xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />

บริเวณองค์พระธาตุเจดีย์

ในปีพุทธศักราช  ๒๓๔๐    ท้าวเมืองแพน    ตำแหน่งเพี้ย      หลานเจ้าแก้วมงคลอยู่บ้านซีโหล่น  เมืองสุวรรณภูมิ  ได้ชักชวนชาวบ้านประมาณ  ๓๐๐  คน  อพยพมาตั้งเมืองใหม่ที่บ้าน <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /><?xml:namespace prefix = w ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:word" />บึงบอน  ตั้งชื่อเมืองว่า  เมืองขอนแก่น   ซึ่งต่อมาได้รับบรรดาศักดิ์เป็นพระยานครศรีบริรักษ์  บรมราชภักดี     นับเป็นเจ้าเมืองขอนแก่นคนแรก    และเนื่องจากชนชั้นปกครองเมืองต่างๆในภาคอีสานที่มีเชื้อสายนครเวียงจันทร์  เมื่อสร้างเมืองแล้วจะต้องสร้างวัดเป็นของคู่บ้านคู่เมืองถึง  ๔  วัด    ดังนั้นพระยานครศรีบริรักษ์  บรมราชภักดี     จึงได้สร้างวัดนี้ขึ้นมาพร้อมกับวัดอีก  ๓  วัด  ตามประเพณีโบราณ  คือ  วัดเหนือสำหรับเป็นสถานที่ชุมนุนทำบุญของเจ้าเมืองขอนแก่น  (ต่อมาเปลี่ยนชื่อมาเป็นวัดธาตุ  โดยมีพระธาตุเจดีย์เป็นสัญลักษณ์  เป็นปูชนียสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่พระนครศรีบริรักษ์สร้างไว้แต่เดิม)  วัดกลาง  เป็นที่ชุมนุนทำบุญของข้าราชการ (ปัจจุบันคงเรียกว่าวัดกลางเช่นเดิม)   วัดใต้ เป็นที่ชุมนุนทำบุญของประชาชนทั่วไป(ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดหนองแวง)     และวัดแขกหรือวัดท่าแขก   สำหรับคนหรือพระต่างถิ่นจะมาพักอยู่อาศัยหรือทำบุญต่างๆ (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดโพธิ์บ้านโนนทัน)  และได้สร้างพระธาตุเจดีย์ขึ้นเป็นปูชนียสถานที่เคารพสักการะของชาวเมือง   จึงเรียกชื่อวัดแห่งนี้ว่า   วัดธาตุ